Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Νουμάς Πομπίλιος

Νουμάς Πομπίλιος

Όταν «εξαφανίστηκε» ο Ρωμύλος οι Ρωμαίοι βρέθηκαν σε μία περίεργη κατάσταση, ο Ρωμύλος ήταν ο ιδρυτής και πρώτος βασιλιάς της πόλης αλλά δεν είχε προβλέψει για τον διάδοχο του. Έτσι τον πρώτο καιρό το συμβούλιο των εκατό πατρικίων που είχε θεσπίσει ο Ρωμύλος χωρίστηκε σε δέκα δεκάδες και η κάθε δεκάδα εξέλεξε έναν εκπρόσωπο. Οι εκπρόσωποι αυτοί κυβερνούσαν την πόλη ανά πέντε ημέρες ο καθένας αλλά αυτό δεν ήταν αυτό που ήθελε ο λαός της Ρώμης, ήθελε ένα βασιλιά.




Η επιλογή του λαού ήταν ένας Σαβίνος, ο Νουμάς Πομπίλιος, γαμπρός του τελευταίου βασιλιά των Σαβίνων του Τίτου Τάτιου. Αυτός ήταν τότε 40 χρονών και από το θάνατο της γυναίκας του και ύστερα ζούσε στην εξοχή και περιπλανιόταν στα διάφορα ιερά δάση, η αντιπολίτευση της εποχής, στην προκειμένη περίπτωση ήταν οι πατρίκιοι οι οποίοι έχασαν την εξουσία που είχαν έστω για λίγο, τον κατηγορούσαν ότι ήταν λίγο τρελός. Όταν του προσέφεραν τον θρόνο αυτός τον αρνήθηκε, η πολιτική του Ρωμύλου ήταν αρκετά επιθετική απέναντι στους γείτονες του και πίστευε ότι η πόλη χρειαζόταν για βασιλιά κάποιον με μεγαλύτερη εμπειρία στα στρατιωτικά από αυτόν. Όμως οι Ρωμαίοι είχαν διαλέξει αυτόν για αυτόν ακριβώς τον λόγο, είχαν κουραστεί από τις συνεχείς συρράξεις με τις γειτονικές πόλεις και ήθελαν έναν βασιλιά ειρηνικό. Με αυτούς τους όρους δέχτηκε.

Το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να θεμελιώσει τη συμφωνία για μία ειρηνική εποχή φτιάχνοντας στη Ρώμη ένα σύμβολο εναντίον του πολέμου. Οικοδόμησε λοιπόν έναν ναό και τον αφιέρωσε στον Ιανό, τον Θεό με τις δύο όψεις, που λατρευόταν ως η αρχή των πάντων, άρα και του πολέμου και της ειρήνης. Η συμφωνία ήταν πως σε καιρό ειρήνης οι πόρτες του ναού θα ήταν κλειστές και θα άνοιγαν μόνο σε καιρούς πολέμου. Στα 43 χρόνια που βασίλεψε ο Νουμάς οι πόρτες δεν άνοιξαν ποτέ.

Αφού έκτισε τον ναό, η επόμενη δουλειά του ήταν να κάνει συμφωνίες ειρήνης με όλα τα γειτονικά κράτη εξασφαλίζοντας έτσι ένα ειρηνικό περιβάλλον για να φτιάξει την πόλη όπως την ήθελε. Και άρχισε αμέσως και είχε και αρκετά χρόνια μπροστά του να το κάνει.

Ο Νουμάς ήταν κάτι σαν ένας βασιλιάς- άγιος – φιλόσοφος, κάτι πολύ ξεχωριστό για την εποχή του. Είχε ένα συγκεκριμένο όραμα για μία πόλη οργανωμένη, δομημένη, με συγκεκριμένες αρχές και αρετές και αυτό προσπαθούσε να εφαρμόσει. Για να πείσει τους κατοίκους για την ορθότητα των αποφάσεων άφησε να διαρρεύσει πως τους νόμους δε τους έβγαζε ο ίδιος αλλά κάθε βράδυ επισκέπτονταν μία νύμφη στο δάσος, την Ηγερία (κάποιοι κακοήθεις έλεγαν ότι ήταν κάποια κοπέλα με την οποία βρίσκονταν για άλλους λόγους) και του έλεγε τι έπρεπε να κάνει στην πόλη. Σημασία έχει πάντως πως τελικά τον πίστεψαν και έτσι δέχονταν ό,τι έλεγε με ευκολία. Με ποια νύμφη μιλούν οι σημερινοί πολιτικοί ηγέτες και δεχόμαστε τα πάντα δεν έχει αποσαφηνιστεί.

Νουμάς και Ηγερία (Gianni Felice 1806)


Στην αρχή θέλησε να βάλει μία τάξη στα θρησκευτικά ζητήματα. Καθώς οι κάτοικοι της Ρώμης προέρχονταν από τρεις διαφορετικές φυλές οι θεοί που έφερνε ο καθένας από τη φυλή μπλέκονταν μεταξύ τους και έτσι ο καθένας είχε μία διαφορετική πίστη που δεν ήταν καλό για μία πόλη που μόλις είχε συσταθεί και έπρεπε να χτίσει δεσμούς μεταξύ των μελών της. Έτσι ο Νουμάς έφτιαξε μία ιεραρχία των Θεών προσπαθώντας να κρατήσει μία ισορροπία μεταξύ των θεών των τριών φυλών κατήργησε τις ανθρωποθυσίες και διόρισε ποντίφικες, (ναι αυτός ήταν ο τίτλος τους και από εκεί παίρνει το όνομα του και ο ένας και μοναδικός σημερινός ποντίφικας) που ήταν σαν αρχιερείς. Οι βασικότεροι Θεοί τις νέας ιεραρχίας ήταν η Εστία, ο Άρης, ο Δίας και ο Κυρίνος που ήταν ο Ρωμύλος τον οποίο πλέον λάτρευαν σαν θεότητα. Φρόντισε να καθορίσει γιορτές και αργίες ώστε να συμμετέχει όλη η πόλη και να δεθούν όλοι οι κάτοικοι μεταξύ τους.

Στη συνέχεια αποφάσισε να αλλάξει το ημερολόγιο. Το ρωμαϊκό έτος επί Ρωμύλου είχε 304 ημέρες και ο πρώτος μήνας ήταν ο Μάρτιος προς τιμή του Άρη. Ο Νουμάς ανέβασε τις ημέρες σε 355, πολύ κοντά και στο σημερινό έτος, και έφτιαξε δύο μήνες ακόμη, τον Ιανουάριο, προς τιμή του Ιανού που ήταν και η αρχή του χρόνου αφού ο Ιανός είναι αρχή των πάντων, και τον Φεβρουάριο που ήταν ένας μήνας νηστειών και προσευχών, ένας μήνας κάθαρσης.

Μία άλλη πολλή σημαντική αλλαγή ήταν η καθιέρωση των νομισμάτων σαν μέσο συναλλαγών. Επίσης φρόντισε να δοθεί γη στους ακτήμονες και ενθάρρυνε την οργάνωση των επαγγελματιών σε συντεχνίες. Τέλος έγραψε πολλά βιβλία τα οποία βρέθηκαν πολλά χρόνια μετά τον θάνατο του στον τάφο του στον Ιανίκολο λόφο.

Να σημειωθεί ο Νουμάς ήταν ο μόνος βασιλιάς των Ρωμαίων που πέθανε από φυσικά αίτια στα βαθιά του γεράματα. Όπως είδαμε ο Ρωμύλος «εξαφανίστηκε» ενώ όλοι οι επόμενοι είτε σκοτώθηκαν στη μάχη είτε δολοφονήθηκαν είτε καθαιρέθηκαν. Ο Νουμάς όταν πέθανε άφησε μία πόλη άψογα οργανωμένη, πολιτισμένη, ειρηνική και με βαθιά θρησκευτική πίστη το οποίο αν λάβουμε υπόψη μας και την καταγωγή των κατοίκων της Ρώμης αυτό ήταν ένα τεράστιο κατόρθωμα!